Onarıcı Adalet Teorisi ve Diğer Adalet Teorileri

20 Eki 2020
ÖZET

Suç teşkil eden haksız bir fiile karşı en uygun ve adil tepkinin ne olacağı konusunda faile yönelik olarak farklı şekillerde tepki gösterilebileceği kabul edilmektedir. Bu bağlamda, adaletin tesisi bakımından farklı adalet anlayışlarının varlığından söz etmek mümkündür. Bu tepkiler; failin gerçekleştirdiği haksızlığın karşılığı olarak mağdurun zararını tazmin etmesi şeklinde olabilir ki bu, tazmin edici adalettir. Bir diğer tepki olarak, zararın manevi yönünü de dikkate alan düzeltici adaletten söz etmek mümkündür. Üçüncü tepki, faile gerçekleştirdiği haksızlığa karşılık olarak ceza verilmesidir ki bu da cezalandırıcı adalettir. Bir diğer tepki ise faile gerçekleştirdiği haksızlığın karşılığında onarıcı bir tepki verilmesidir. Burada da onarıcı adalet ifade edilmektedir.

Onarıcı adalet, muhakeme sürecinin bütünüyle devlet organları eliyle yürütülmesinden ziyade suçun asıl mağdurunun ve failinin katılımlarıyla suç sonucunda oluşan zararların giderilmesini hedefleyen bir yaklaşımdır. Onarıcı adalet, mağdur, fail ve toplum ihtiyaçları arasında denge kurmak suretiyle, suç oluşturan fiillerin karşılığı hususunda yapıcı, sorumluluk yükleyici, toplumsal katılımı teşvik edici bir yaklaşımı ifade etmektedir.

Onarıcı adalet anlayışının merkezinde mağdur bulunmakta ve çıkış noktasını mağdurun uğradığı zararların giderilmesi oluşturmaktadır. Onarıcı adalet bakımından önem taşıyan bir diğer husus, mağdurun zararlarının giderilmesinin yanında failin de zararlı fiilinin farkına vararak bu fiilinden ötürü pişmanlık duyması, sorumluluk hissetmesi ve gelecekte bir daha suç teşkil eden fiili gerçekleştirmemesinin temin edilmesidir.

Bu çalışmada, öncelikle onarıcı adalet fikrinin amaçlarına hizmet eden teorilere yer verilmiş; bu kapsamda ahlaki bozulmanın tersine dönmesi, sosyal ve ahlaki gelişme, duygusal ve ahlaki- psikolojik bakımdan iyileşme ve bütünleştirici utanma teorileri açıklanmış olup, devamla bir adalet teorisi olarak onarıcı adalet ve onarıcı adaletle mukayeseli olarak diğer adalet teorileri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: Onarıcı Adalet, Fail, Mağdur, Zarar, Tazmin 

Makalenin tamamına erişmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 


Av. Sibel ÖZTÜRK

[email protected]

+90 312 909 46 76

Geri Dön
Benzer Makaleler: